Szósty klucz sukcesu, czyli planowanie, to świetne narzędzie do realizowania celów, które możemy osiągnąć poprzez działanie. Już samo posiadanie określonych celów życiowych pomaga zmniejszyć poczucie chaosu w życiu codziennym, a ponadto „Poczucie celu pozwala nam wnosić radość do wszystkiego, co robimy” (Marci Shimoff, Carol Kline). Z czasem przychodzą pierwsze początkowo drobne sukcesy, a jak podpowiada nam James Arthur Ray: „Ciesz się swoimi sukcesami. Kiedy zaczniesz się cieszyć ze swoich sukcesów, zaczniesz zauważać, jak wiele osiągasz”. I powoli dochodzimy do samonapędzającego się koła. Ustalone i realizowane krok po kroku cele dają nam radość na co dzień. Dzięki temu stajemy się lepsi dla innych, albowiem jak stwierdził Mark Twain: „Ten kto jest szczęśliwy, będzie uszczęśliwiał innych”. Szczęście ludzi będących w naszym otoczeniu utwierdza nas jeszcze bardziej w słuszności dążenia do zrealizowania swoich zamierzeń.
Choć i tu mogą pojawić się nieoczekiwane przeszkody i wówczas potrafimy stracić ową radość i zapał do dalszej pracy, ale tak komentuje ten fakt Napoleon Hill: „Nie wyczekuj kłopotów, one i tak mają skłonność do uporczywego towarzyszenia ludziom na drodze ich życia”. W takich sytuacjach mogą pomóc dwie porady, które wyjawia nam Joe Vitale. Pierwsza z nich jest zastanawiająco prosta, ale jeśli oczyścimy umysł z chaosu i negatywnych myśli, to może być niezwykle skuteczna: „Jeśli możesz być szczęśliwy właśnie teraz, w tym momencie, osiągniesz wszystko, co chcesz”. Drugą poradą jest bezwarunkowe wyrażanie wdzięczności, będące najistotniejszą składową ósmego klucza sukcesu: „Jedną z najpotężniejszych energii, jakich możesz kiedykolwiek doświadczyć, jest wdzięczność. Po prostu zacznij czuć się szczerze wdzięczny za to, co masz”. Jeśli uznasz, że nie masz wystarczająco wiele, by móc się cieszyć, przypomnij sobie to porównanie: „Kiedy porównasz swoje życie z życiem ludzi w krajach trzeciego świata, szybko dostrzeżesz, że żyjesz niczym król”. Praktykując wdzięczność na co dzień, dostrzeżesz to, o czym napisał Dawid Steindl-Rast: „To nie szczęście sprawia, że jesteśmy wdzięczni, to wdzięczność sprawia, że jesteśmy szczęśliwi”. Dzięki tym spostrzeżeniom łatwiej będzie Ci powrócić do samonapędzającego się koła, o którym napisałem na początku.
Ale jest jeszcze trzeci mechanizm utrzymujący nas na właściwym kursie do realizowania celów życiowych: entuzjazm. Dzięki niemu wszystkie zaplanowane działania mają dla nas sens i ich realizacja sprawia nam radość. Entuzjazm może przygasać lub być utrzymywany na wysokim poziomie dzięki czynnikom zewnętrznym, a dokładniej dzięki otaczającym nas ludziom. W mojej (subiektywnej) ocenie to chyba jeden z najtrudniejszych do wykonania kroków, czyli pozyskanie i utrzymanie znajomości z ludźmi patrzącymi wzajemnie na swoje działania z entuzjazmem, co akcentuje Norman Vincent Peale: „Jeśli kochasz życie, ono odwzajemni Twoją miłość. Otaczaj się entuzjastycznymi ludźmi. Pozwól, by ich entuzjazm ogarnął Ciebie”. Długo zastanawiałem się, jakie jeszcze cechy prócz entuzjazmu powinni przejawiać ludzie, którymi warto się otaczać i tu z pomocą przyszła książka Zagubiony podręcznik życia. Jako wartościowych można określić ludzi przestrzegających następującej zasady: „Jeśli zrezygnujesz z potrzeby udowadniania innym swojej racji, znajdziesz szczęście, pokój i szybciej osiągniesz sukces” (Joe Vitale), sam odruchowo od dłuższego czasu w ten sposób postępuję i potwierdzam skuteczność owej zasady.
W drodze do lepszego życia niezbędna jest stała motywacja, która sprawia, że z radością wstajesz każdego dnia, by dążyć do zrealizowania określonych wcześniej celów. Niestety wokół nas pojawia się wiele demotywujących osób, co podkreśla MJ De Marco: „Negatywnie nastawieni znajomi, rodzina czy współpracownicy są jak ciemne chmury. Broń się przed nimi, lub będziesz musiał zmierzyć się z konsekwencjami powolnego upodabniania się do przeciętności”. A w jaki sposób się przed tym bronić? James Arthur Ray sugeruje radykalne rozwiązania, które początkowo mogą wydać nam się nie do przyjęcia: „Kiedy chcesz stać się wielki, otaczające Cię osoby użyją wszystkich swoich sił, żebyś pozostał takim, jakim jesteś. (…) Jeśli osoby, z którymi utrzymujesz kontakt, nie zmierzają w tym samym kierunku co Ty, także w przyszłości nie będą robić tego samego co Ty, ani nie będą myśleć tak, jak Ty. Jeśli chcesz dojrzeć, Twoje otoczenie musi się zmienić”. Twoje otoczenie będzie się zmieniać w miarę osiągania kolejnych sukcesów, bo te przekonają część niedowiarków i oni sami zapragną naśladować Twój nowy styl życia. A ci najbardziej zakleszczeni w swych ograniczających przekonaniach staną się dla Ciebie jeszcze bardziej męczący, niż wcześniej, bo wtedy w mniejszym stopniu zauważałeś wpływ ich negatywnych emocji na swoje życie. Pewnego dnia może dojrzejesz do decyzji, aby wyeliminować takich znajomych ze swojego życia, zwłaszcza w momencie, gdy już będą otaczać Cię w większości pozytywnie nastawieni do życia ludzie, którzy będą dodawać energii, aby Twój entuzjazm nie przygasał.
Są też w naszym życiu i inne emocje, w tym takie, które skutecznie nas blokują. Joe Vitale tak stawia naszą sytuację życiową na osi czasu „W chwili obecnej wszystko jest w porządku. Nieszczęście kwestia przyszłości i patrzenia w przeszłość”. O ile dzięki planowaniu i ustalaniu celów możemy zabezpieczyć się w dużym stopniu odnośnie przyszłości, o tyle w odniesieniu do często trudnej przeszłości Vitale podkreśla potrzebę wybaczania innym jak i sobie, bowiem: „Trudno jest iść do przodu, gdy w środku jesteśmy zgorzkniali”. Pamiętaj – wybaczyć komuś wyrządzone nam krzywdy, to nie znaczy zapomnieć i dalej żyć wspólnie z taką osobą, jakby nic się nie stało. Chodzi bardziej o to, aby przestać nosić w sobie żal, chęć zemsty – a w praktyce często ułatwia wybaczenie zerwanie kontaktów z kimś, z powodu kogo ucierpieliśmy – niech idzie swoją drogą, a my twórzmy lepszą rzeczywistość wokół nas. Aby było to możliwe, powinniśmy zaakceptować bardzo nietypową (na pierwszy rzut oka) tezę, którą zaprezentował James Arthur Ray: „Tylko stając się odpowiedzialnym za wszystko w Twoim życiu, będziesz zdolny do jakichkolwiek zmian”.
Choć kolejny klucz sukcesu jest wszystkim dobrze znany, to mało osób próbuje się z nim zmierzyć.
