Bez zamydlania oczu, bo to powinno być oczywiste dla każdego: dziewiątym kluczem sukcesu jest właściwe dbanie o zdrowie fizyczne i psychiczne. Zadaj sobie pytanie, czy jest coś ważniejszego od zdrowia? Owszem znajdą się i tacy, którzy będą przedkładać miłość np. do swych dzieci nad własne zdrowie. Ale czy to aby dobry tok rozumowania? Czy przez nadmierne poświęcanie się dzieciom (np. pracując po 12 godzin dziennie, żeby miały na markowe ciuchy), zaniedbując tym samym własny organizm i narażając się na wiele chorób przewlekłych, na pewno robimy właściwie? Jakże można pomagać innym, samemu będąc w potrzebie i cierpieniu? Czy dzieci chcą widzieć stale zmęczonego objawami licznych chorób, stękającego rodzica – a może wolą jednak uśmiech i radość widzianą w oczach swych opiekunów, którzy mają czas wybrać się na wspólny spacer?
Mimo specyfiki zagadnienia postanowiłem w tym krótkim opisie skorzystać z cytatów książek dalekich od medycyny. Zacznijmy od klasyka, czyli co ma do powiedzenia Joe Vitale: „To niebywałe: wszyscy chcą być zdrowi, ale o wiele bardziej zdecydowanie walczą z chorobami, niż troszczą się o zdrowie”. Zatrzymaj się w tym miejscu i wczytuj w powyższy cytat tak długo, aż do Ciebie przemówi z pełną mocą! Chodzi o rozróżnienie dbania o zdrowie od łatania schorowanego organizmu od przypadku do przypadku, bo akurat coś zabolało. Lepiej dbać o utrzymanie zdrowia fizycznego, niż potem ratować co się da, wydając na to w dodatku mnóstwo pieniędzy na leki i wizyty u specjalistów przepisujących owe medykamenty. Jak dbać o zdrowie? Jako przykład dobrych praktyk podam zalecenie Davida J. Schwartza: „Choć w tempie o 25% szybszym niż dotychczas. Przeciętnych ludzi cechuje przeciętny krok” – to bardzo rozsądna porada, bo właśnie chodzenie marszowe jest dobre dla zdrowia, a nie wymęczające biegi, które np. nadmiernie obciążają stawy kolanowe. Nie każdy bowiem sport to zdrowie wbrew temu, co mówi znana maksyma życiowa. Pozostałe porady, jak zacząć, ze względu na wagę zagadnienia umieściłem w osobnym dziale.
Przy okazji warto wspomnieć o zdrowiu psychicznym, na które ma wpływ między innymi nasze podejście do otaczającego świata: „Życie w napięciu jest trudne. Życie w wewnętrznym spokoju, harmonijne i wolne od stresu jest najłatwiejszym rodzajem egzystencji” (Norman Vincent Peale). W unikaniu stresu istotną rolę odgrywa odpoczynek, o czym pisze Tom Hopkins: „Czasami najbardziej produktywnym zajęciem, jakiego możesz się podjąć, jest odpoczynek, obejrzenie zachodu słońca, rozmowa z życiowym partnerem”. Spokój psychiczny jest istotny, a wyrażanie właściwych emocji (zgodnie z ósmym kluczem sukcesu) bywa tu niezwykle pomocne. Cheryl Richardson autorka książki „Take Time for Your Life” wśród wielu porad mających poprawić ludziom ich komfort życia wymienia między innymi: „Określ czynniki drenujące Twoje życie; chodzi tu o ludzi, miejsca, zdarzenia, które stanowią obciążenie dla Twojej psychiki i organizmu. Ich wyeliminowanie albo znaczne ograniczenie to początek sukcesów w życiu i zalążek dostatku”.
Jeśli nauczysz się, jak posługiwać się pierwszymi dziewięcioma kluczami sukcesu, zapewne rzeczą naturalną stanie się chęć wykazania na polu biznesowym, czego dotyczy dziesiąty klucz sukcesu.
